Wszystkich Świętych bez plastiku? Jak wybierać znicze i dekoracje bardziej eko

Co roku na polskich cmentarzach pojawiają się miliony zniczy. To piękny symbol pamięci, ale też ogromne wyzwanie dla środowiska. Sprawdź, jak uczcić bliskich w sposób bardziej przyjazny naturze.

Polska jest największym producentem zniczy w Europie, a w 2023 roku eksport świec i zniczy osiągnął wartość aż 764 mln euro. Szacuje się, że Polacy wydają na znicze 600–700 mln zł rocznie, a sprzedaż sięga 300 mln sztuk. Problem zaczyna się po święcie – gdy wypalone wkłady i plastikowe obudowy trafiają do śmieci. Segregacja odpadów cmentarnych wciąż bywa trudna, a odpady po 1 listopada liczone są w dziesiątkach ton.

Dlaczego plastikowe znicze są problemem?

Plastik rozkłada się setki lat i w połączeniu z resztkami parafiny jest praktycznie niemożliwy do recyklingu. Znicze często łączą w sobie szkło, metal i plastik, co utrudnia ich ponowne przetwarzanie. W samej Warszawie, tylko na Powązkach i Cmentarzu Wolskim, po ubiegłorocznym święcie zebrano ponad 44 tony odpadów. To pokazuje skalę problemu – a to tylko dwa cmentarze w jednym mieście.

Jakie znicze wybrać zamiast plastiku?

Najlepszym rozwiązaniem są znicze szklane z wymiennymi wkładami. Mogą posłużyć przez wiele lat, a jedyne, co trzeba dokupić, to nowy wkład. Coraz popularniejsze są także znicze ceramiczne oraz świece sojowe w ozdobnych naczyniach. Warto zwrócić uwagę na produkty z recyklingowanego szkła, które dodatkowo ograniczają ślad węglowy.

Czy ekologiczne znicze na grób są droższe?

Często ekologiczne znicze są droższe od tradycyjnych, choć nie zawsze — zależy od technologii i materiałów. Oto, co udało się ustalić:

• Znicze solarne, uznawane często za bardziej ekologiczne, kosztują od kilkudziesięciu aż do ~180 zł. To znacznie więcej niż typowe znicze klasyczne. ŚwiatOZE.pl
• W ofercie sklepów z materiałami ekologicznymi wkłady EKO firmy Ignis są wyceniane na ~ 7,99 zł za sztukę. To cena porównywalna, ale często z wyższą jakością lub lepszymi składnikami. Kamiz24

Ekologiczne znicze często są droższe, ponieważ:

• używa się lepszych materiałów (ceramika, szkło, stal, materiały biodegradowalne)
• konstrukcja wymaga technologii (np. solarny panel, wymienny wkład)
• produkcja mniejszymi partiami zwiększa koszt jednostkowy

Jednak różnica cenowa nie zawsze jest ogromna — czasem inwestujesz jednorazowo więcej, by posłużyło przez lata, co może się opłacić bardziej niż ciągłe kupowanie tanich wersji.

Jakie dekoracje są bardziej przyjazne środowisku?

Zamiast sztucznych kwiatów z plastiku lepiej postawić na żywe chryzantemy w doniczkach, które po świętach można przesadzić lub zutylizować w kompostowniku. Popularnością cieszą się również stroiki z suszonych kwiatów, eukaliptusa i traw pampasowych. Są trwałe, eleganckie i nie generują dodatkowych odpadów.

Czy sztuczne kwiaty da się poddać recyklingowi?

Sztuczne kwiaty w większości przypadków nie nadają się do recyklingu. Najczęściej są wykonane z mieszanki różnych materiałów – plastiku, gumy, metalu i tkanin syntetycznych. Te materiały są ze sobą trwale połączone, co sprawia, że nie można ich łatwo rozdzielić i przetworzyć. Nawet jeśli same płatki są plastikowe, to łodygi często mają druty, a liście inne tworzywo – i w efekcie trafiają do odpadów zmieszanych.

Co wybrać zamiast sztucznych kwiatów na Wszystkich Świętych?

• Wybieraj żywe kwiaty w donicach – można je później przesadzić.
• Zdecydować się na stroiki z suszonych roślin – są naturalne i po sezonie trafią na kompost.
• Jeśli już używasz sztucznych kwiatów, traktuj je jak dekorację wielorazową – przechowuj i wykorzystuj w kolejnych latach, zamiast wyrzucać po jednym sezonie.
  

Co zrobić z wypalonymi zniczami?

Segregacja zniczy wymaga uwagi. Plastikowe elementy należy wrzucać do pojemnika żółtego, szkło czyste do zielonego, a elementy zabrudzone woskiem – do zmieszanych. Coraz więcej cmentarzy stawia specjalne kontenery do selektywnej zbiórki. Warto z nich korzystać, bo to realnie zmniejsza ilość śmieci trafiających na wysypiska.

Pamięć o bliskich nie musi oznaczać góry plastikowych odpadów na cmentarzach. Wystarczy świadomie wybierać dekoracje – szklane znicze z wymiennymi wkładami, ceramiczne lampiony czy żywe kwiaty w donicach zamiast sztucznych bukietów. Takie rozwiązania są nie tylko bardziej eleganckie, ale też przyjazne środowisku. Choć ekologiczne alternatywy bywają nieco droższe, to w dłuższej perspektywie okazują się bardziej opłacalne, bo posłużą przez wiele lat. Każdy z nas ma wpływ na to, ile odpadów trafi na wysypiska po 1 listopada – a małe decyzje, podejmowane przy zakupie, naprawdę robią różnicę.